Theo Lucius maakt voor het eerst in zijn loopbaan belangrijke doelpunten uit strafschoppen, maar dat is niet de meest opvallende observatie uit zijn eerste maand als Feyenoord-speler. Dat is de wijze waarop de nieuwe aanvoerder omgaat met ploeggenoten die fouten maken. Of het nu tegen Chelsea, Heracles, Sparta of Lokomotiv Sofia gebeurt, Lucius blijkt de man van de opbeurende woorden. Niet van openlijke scheldpartijen en wegwerpgebaren.
,,In het proces van opbouw kan onze ploeg dat gewoon niet hebben,’’ geeft Lucius als verklaring. ,,Maar al zou dat wel zo zijn, dan nog ben ik iemand die anderen wil helpen. Ik wil niet zo'n zeikerd zijn die bij elke slechte bal meteen begint te ouwehoeren. Een verkeerde bal geven is menselijk, als je daarna maar zorgt dat je omschakelt en probeert de bal te heroveren. In de rust of na afloop kun je nog genoeg discussiëren.’’
Bij de echte topclubs ziet hij nooit spelers openlijk op elkaar schelden. Kijk naar Barcelona, Chelsea, AC Milan. Het is accepteren, bal afpakken, klaar. Bij PSV zag hij die houding terug bij Phillip Cocu. ,,Die is ook altijd rustig en positief in zijn coaching. De keren dat Cocu het laat knetteren, is in de beslotenheid van de kleedkamer. Als het nodig is, moet je elkaar daar de waarheid vertellen. Of je deelt op de training eens een schop uit om zo scherpte te creëren. Maar wanneer je elkaar afvalt onder het oog van het publiek en de tegenstander, maakt je dat als elftal kwetsbaar. Zwakker. Cocu is een voorbeeld, nu ik aanvoerder ben.’’
Theo Lucius uit Heeswijk-Dinther is de volgende in een lange rij van Feyenoord-aanvoerders. Illustere namen zijn hem in de Kuip voorgegaan. Spelers die ook buiten het veld en de kleedkamer hun verantwoordelijkheid namen. Dat trainer Koeman na het vertrek van Dirk Kuyt bij hem uitkwam, maakt Lucius trots. ,,Hoe je het wendt of keert: dit blijft de grootste club van Nederland. Van die club mag ik aanvoerder zijn.’’
Met 32 Champions League-wedstrijden is hij de meest ervaren veldspeler. ,,Theo is rustiger geworden sinds we samenwerkten bij PSV, dat heb ik bij mijn keuze laten meewegen,’’ stelt Koeman.
Lucius deelt de verantwoordelijkheid van het aanvoerderschap met doelman Patrick Lodewijks, die uit respect voor diens carrière tot tweede captain is benoemd. Derde man is Serginho Greene, die als voortrekker geldt van de spelers uit deels andere culturen.
Feyenoord had gehoopt deze zomer Anatoli Tymoschuk aan te trekken als steun voor een talent als Jonathan De Guzman. De Oekraïnse international had op het middenveld in letterlijke zin achter De Guzman kunnen spelen en tegelijkertijd in figuurlijke zin boven hem in de hiërarchie kunnen staan.
In de fase dat de komst van Tymoschuk een reële optie leek, vertelde Dirk Kuyt hoe ze bij Feyenoord gecharmeerd waren geraakt van Tymoschuks houding op het WK. Hij schroomde niet ook een vedette als Shevchenko dwingend te coachen.
Nu Tymoschuk niet is gekomen, speelt Lucius als verdedigende middenvelder in de rug van jonge spelers als De Guzman en Nicky Hofs. Dat het herschikte middenrif van Feyenoord nog tijd nodig heeft om ingespeeld te raken, bleek zowel tegen Sparta als Lokomotiv Sofia.
Na de ontsnapping in Bulgarije koos Koeman er voor publiekelijk een punt te maken. Hij zei dat De Guzman in de eerste helft ‘steeds de ballen van de voet van Lucius kwam ophalen’. In de rust was daar, stelde Koeman, stevig over gesproken.
Het maakt nieuwsgierig hoe Lucius op zulke momenten zijn autoriteit laat gelden. ,,Door dingen te zeggen die hout snijden en door zelf te presteren. De Guzman is een speler die op een andere positie in het elftal terecht is gekomen, nu we anders zijn gaan spelen. Jonathan is gewend aan de positie centraal op het middenveld. Nu zal hij zich in het belang van het elftal moeten schikken in een iets andere rol. In de situatie waarin Feyenoord zit, moet het alleen maar om het teambelang gaan. Als we het niet met z'n allen doen, blijft er namelijk maar weinig over. De trainer heeft dat al een paar keer aangehaald en ik ben het met hem eens.’’
Lucius ziet het als zijn taak met Koemans woorden aan de slag te gaan. ,,Maar het is niet iets wat men alleen bij mij kan neerleggen. Volgens mij werkt het eenvoudig: als het goed gaat met Feyenoord, dan gaat het automatisch goed met de spelers. En bij een team dat draait, komen de spelers met éxtra talent altijd wel weer bovendrijven.’’
Op bezoek bij Psv wacht Feyenoord morgen de derde zware wedstrijd van de week. Voor het eerst sinds zijn transfer keert Theo Lucius terug in het stadion waar hij uitgroeide tot een publieksspeler. Hij denkt dat het een gekke middag kan worden. De fans van beide clubs zouden hem kunnen toezingen. ,,Ik ben met een goed gevoel weggegaan bij Psv. Heb veel positieve reacties gehad en die koester ik.’’ Als blijk van waardering heeft hij een open brief aan de Psv-fans geschreven. ,,Het waren geweldige jaren, waarin je de meest uiteenlopende mensen ontmoet. Dat werkt nou eenmaal zo als je prijzen wint en steeds op een platte kar door de stad wordt gereden. Ik ben die ontmoetingen nooit uit de weg gegaan. Een babbeltje maken met supporters, eens op bezoek gaan bij iemand die ziek is. Ze kunnen mij er negen van de tien keer voor bellen.’’
Mocht Feyenoord morgen in een kolkend Philips Stadion een penalty krijgen, dan kan Lucius uitgerekend tegen PSV zijn derde doelpunt binnen acht dagen maken.
,,Of ik zou juichen? Laten we zeggen dat ik ingetogen blij zal reageren. Ik hou het altijd rustig. Geen buikschuivers en toestanden. Gewoon een vingertje in de lucht en langs de fans lopen. Omdat het tegen PSV is, zal ik het nóg wat meer bescheiden houden. Dat is na al die jaren wel gepast.’’